Тувинский язык
Тыва дыл 4 класс.
- Узун ажык үннерлиг сѳстерни ушта бижи.
Арыг-шевер, силиг кижээ
Аарыг-аржык халдаар эвес.
Кадык-шыырак эки чорда,
Кандыг-даа иш хала болбас. ( Л.Чадамба)
- Сѳс эгезинге т-д үжуктерни шын бижээн сѳстерлиг домактарның харыызын тып.
А) Таңдым турда дандаш-ла мен.
Тараам барда тодуг-ла мен.
Б) Таңдым турда тандаш-ла мен.
Тараам барда тодуг-ла мен.
- Соястаар деп сѳсте каш үн, үжүк барыл?
А) 8 үн, 8 үжүк Б) 7 үн, 7 үжүк
4. Айтырыглар салган сѳстерде кандыг кожумактар немеп бижээн-дир, шын харыызын тып.
(Чүлер?) Кымыскаяктар (чүде?) үнүште хоралыг (чүлерни?) курттарны чип турар.
А) ѳскертилге кожумактары Б) чогаадылга кожумактары
5. Дүрүмнүң харыызын тып
Чувелерниң кылдыныын кѳргүзер болгаш канчаар? канчанган? деп айтырыгларга харыылаттынар сѳстерни …… дээр.
А) демдек аттары Б) чүве аттары
В) кылыг сѳстери Г) сан аттары
6. Демдек аттарынга удурланышкак уткалыг сѳстерин шын берген харыыны тып.
А) арыг-силиг Б) арыг-хирлиг
ырак-чоок ырак-чоок
бедик- чолдак бедик- чавыс
7. Домактарда кылыг сѳстериниңүелерин тодарат.
Салгын-хатка салбараңнап,
Сарыг буру тоглап дужер.
Арга-эзим шаараш апаар.
Алаак-шыктар оъду оңар. (А.Шоюн)
А) келир уе Б) эрткен үе
8. Домактың кол сѳс-биле соглекчизин тыпкаш, ушта бижи:
Ыт пѳш будуунда кишти кѳруп каан.
9. Карартыр парлаан сѳс домактың кандыг кежигүнү-дүр, шын харыызын тодарат.
Чалгаа кижи хирге бастырар.
Чазый кижи хирге бастырар.
А) чугула кежигүнү Б) ийиги чергенин кежигүнү
10. Домакта харылзашкан сѳстернин бирээзинден ѳскезинче согунчугаштар-биле айыт.
Уруглар оймакка каттап чораан.
11. Чангыс дазылдыг сѳстерни ушта бижээш, кезектерин сайгарып шый.
Четки, сыырткыыш, шүүр-балыктар тудар херекселдер-дир.
Балыктыг-Холде балык-даа, балыкчыгаш-даа бар.
12. Сѳзүглелге аттан бергеш, оон кол темазын тодарат.
Алдын деп чүл? Ол дээрге аажок үнелиг сарыг ѳңнүг металл-дыр. Кара алдын дугайында дыңнаан сен бе? Нефтини ынча дээр чүве. Нефть чок болза, кандыгыл? Машиналар маңнавас. Ховуларга тракторлар, далайларга корабльдер эжиндирбес. Нефть кижилерге кончуг ажыктыг. Нефтиден бензинни кылып турар.
Бистин чуртувуста нефтинин курлавырын кижи санап четпес хѳй.